Parkinsons law in marathi | टाइम मॅनेजमेंट टेक्निक

या ब्लॉग मध्ये आपण Parkinsons law नियमाच्या खोलवर जाणार आहो तसेच त्याचा कामावर होणारा परिणाम ही पाहणार आहोत.

कार्यक्षमता आणि उत्पादकतेच्या शोधात, व्यक्ती अनेकदा वेळेच्या मायावी स्वभावाशी झुंजतात.

नेहमी खूप काही करायचे असते आणि ते करायला पुरेसा वेळ नसतो असे का ? Parkinsons law / पार्किन्सन्स law आपल्याला याची सखोल माहिती देऊ शकतो.

हे एक तत्त्व जे या जगातील आव्हानाबद्दल गहन अंतर्दृष्टी प्रदान करते.

या blog मध्ये, आपण Parkinsons law ची उत्पत्ती, त्याची यंत्रणा आणि आपल्या दैनंदिन जीवनात आणि कामाच्या वातावरणावर त्याचे व्यावहारिक परिणाम शोधू.

टेबल ऑफ कंटेंट

पार्किन्सन कायदा समजून घेणे / Understanding Parkinsons Law

स्त्रोत आणि सूत्रीकरण

ब्रिटीश इतिहासकार आणि लेखक Cyril Northcote Parkinson / सिरिल नॉर्थकोट पार्किन्सन यांच्या नावावरून पार्किन्सन्स कायदा / Parkinsons law हे नाव देण्यात आले.

या लॉ ने 1955 मध्ये द इकॉनॉमिस्टमध्ये प्रकाशित झालेल्या निबंधात पदार्पण केले.

पार्किन्सनने सुरुवातीला हा कायदा नोकरशाहीशी संबंधित विनोदी संदर्भात तयार केला होता, परंतु त्याचे परिणाम नागरी सेवेच्या क्षेत्राच्या पलीकडे आहेत असे दिसून आले.

Parkinsons law चे सार त्याच्या संक्षिप्त विधानात अंतर्भूत केले जाऊ शकते:

“आपल्याकडे असलेल्या उपलब्ध वेळेत आपले काम विस्तारते.”

parkinsons law म्हणजेच एखाद्या कामासाठी जितका जास्त वेळ दिला जाईल तितका जास्त वेळ कामाची वास्तविक गुंतागुंत किंवा व्याप्ती विचारात न घेता वेळ खर्च होण्याची शक्यता असते.

नोकरशाही अंतर्दृष्टी

ब्रिटिश सिव्हिल सर्व्हिसच्या कामकाजाचे निरीक्षण केल्यानंतर पार्किन्सनने आपला कायदा विकसित केला.

त्यांनी नमूद केले की कामगार स्वतःसाठी अधिक काम तयार करतात, अनेकदा अनावश्यक कागदपत्रे आणि प्रक्रियांच्या रूपात.

जसजसे कर्मचारी संख्या वाढते, तसतसे कामाचे प्रमाण वाढते, जरी वास्तविक उत्पादन किंवा उत्पादकता तशीच राहिली.

या नोकरशाही अंतर्दृष्टीमध्ये आपल्या वैयक्तिक आणि व्यावसायिक जीवनातील विविध पैलूंशी प्रतिध्वनित करणारे व्यापक अनुप्रयोग आहेत.

Project Management / प्रकल्प व्यवस्थापनापासून ते दैनंदिन कामांपर्यंत, पार्किन्सन्स लॉ एक लेन्स प्रदान करतो ज्याद्वारे आपण वेळ आणि लागणारी मेहनतिची गतिशीलता समजू शकतो.

Parkinsons Law चा उत्पादकतेवर परिणाम

कामामध्ये विलंब (Procrastination) आणि कार्य प्रसार

पार्किन्सन कायद्याच्या प्राथमिक परिणामांपैकी एक म्हणजे त्याचा procrastination शी संबंध.

जेव्हा एखाद्या कार्यांमध्ये कालमर्यादा किंवा कार्य वेळेत संपवण्याची भावना नसते, तेव्हा त्या काऱ्यांना अनिश्चित काळासाठी पुढे ढकलण्याची नैसर्गिक प्रवृत्ती असते.

परिणामी, काम गोठते, ज्यामुळे शेवटच्या क्षणी भांडणे होतात आणि गुणवत्तेत संभाव्य तडजोड (compromise) होते.

शिवाय, parkinsons law कार्य प्रसाराच्या या घटनेवर प्रकाश टाकतो.

एखाद्या कार्याला ओपन-एंडेड टाइमफ्रेम दिल्यास, ते काम पसरत जाते व अनावश्यक कमामध्ये वेळे वाया जाते.

या कामाच्या विस्तारामुळे अधिक कार्यक्षमतेने पूर्ण करता येऊ शकणार्‍या कार्यांसाठी अतिरिक्त वेळ आणि मेहनत खर्च होऊ शकते.

कामाच्या उत्पादकतेसाठी Parkinsons law चा वापर

कामाची अंतिम मुदत सेट करणे (Deadline)

कार्याचा विस्तार करण्याच्या नैसर्गिक प्रवृत्तीला विरोध करण्यासाठी, व्यक्ती आणि मोठ्या संस्थानी वास्तववादी आणि विशिष्ट मुदती सेट करून पार्किन्सन लॉ चा फायदा घेऊ शकतात.

स्पष्टपणे परिभाषित टाइमलाइनसह मोठ्या प्रकल्पांचे लहान तुकड्यात रूपांतर, व्यवस्थापित करण्यायोग्य विभागांमध्ये विभाजन केल्याने काम त्वरित / अर्जंट कारीनाची भावना निर्माण होते, ज्यामुळे विलंब आणि कार्याच्या प्रसाराचा धोका कमी होतो.

वेळ अवरोधित करण्याचे तंत्र (Time Blocking Technique)

टाइम ब्लॉकिंगमध्ये दिवसभरातील वेगवेगळ्या कामांसाठी विशिष्ट वेळेचे ब्लॉक्स वाटप करणे समाविष्ट असते.

लक्ष केंद्रित केलेल्या कामासाठी समर्पित टाइम स्लॉट तयार करून, व्यक्ती एक संरचित फ्रेमवर्क स्थापित करून दिलेल्या वेळेपेक्षा जास्त वेळ काम करण्यापासून स्वतःला वाचउ शकतो.

हे तंत्र एकाग्रता वाढवते आणि कामाच्या अनावश्यक विस्तारास प्रतिबंध करते.

पोमोडोरो तंत्र (The Pomodoro Technique)

फ्रान्सिस्को सिरिलो यांनी शोध केलेले, पोमोडोरो तंत्र कमी वेळेत काम करण्यावर केंद्रित आहे (सामान्यत: 25 मिनिटे) आणि त्यानंतर ही संक्षिप्त ब्रेक घेत कार्य करते.

हा दृष्टीकोन केवळ बर्नआउटपासून रक्षण करत नाही तर कार्यांना त्यांच्या इच्छित कालमर्यादेच्या पलीकडे वाढवण्यापासून देखील प्रतिबंधित करतो.

संरचित interval गती कायम ठेवतात आणि शिस्तबद्ध मार्गावर काम ठेवतात.

कार्यांना प्राधान्य देणे

सर्व कार्ये समान तयार केली जात नाहीत. पार्किन्सन लॉ व्यक्तींना तातडीच्या आणि महत्त्वाच्या आधारावर कामांना प्राधान्य देण्यासाठी प्रोत्साहित करतो.

प्रथम उच्च-प्राधान्य असलेल्या बाबी हाताळून, कमी गंभीर कार्यांना विस्तारित करण्याची आणि मौल्यवान वेळ घालवण्याची संधी मिळण्यापूर्वी अत्यावश्यक काम पूर्ण झाल्याचे सुनिश्चित होते.

परिपूर्णतावादाशी लढा (Perfectionism)

मर्यादेपलीकडे कामाच्या विस्तारासाठी परिपूर्णतावाद महत्त्वपूर्ण योगदान देऊ शकतो.

कार्यांसाठी एक वास्तववादी आणि व्यावहारिक दृष्टीकोन स्वीकारणे, जिथे लक्ष्य परिपूर्णतेऐवजी उत्तम गुणवत्ता प्राप्त करणे हे असेल, ज्याच्यामुळे आपण अनावश्यक विलंब टाळू शकतो.

एकूण गुणवत्तेशी तडजोड न करता मुदत पूर्ण करण्यासाठी एखादे कार्य “पुरेसे चांगले” आहे हे ओळखणे महत्त्वाचे आहे.

वास्तविक-जागतिक उदाहरणे आणि उपयोग

प्रकल्प व्यवस्थापन (Project Management)

Project Management च्या क्षेत्रात, parkinsons law “फीचर क्रीप” किंवा “स्कोप क्रीप” म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या घटनेत प्रकट होतो.

प्रकल्प पूर्ण होण्यासाठी जसजसा अधिक वेळ उपलब्ध होईल, तसतसे अतिरिक्त वैशिष्ट्ये किंवा अनावश्यक घटके सादर केल्या जाण्याची नैसर्गिक प्रवृत्ती असते,

संभाव्यत: प्रकल्पाची कालमर्यादा वाढते व अतिरिक्त वेळ वाया जातो.

Parkinsons law च्या आधारे हा प्रभाव कमी करण्यासाठी, प्रकल्प व्यवस्थापक कठोर प्रकल्प टाइमलाइन, स्पष्टपणे परिभाषित डिलिव्हरेबल्स आणि नियमित प्रगती मूल्यांकन वापरू शकतात.

संरचित वेळापत्रकाचे पालन करून, प्रोजेक्ट टीम अनावश्यक वेळेचा विस्तार टाळू शकते आणि व्याप्ती आणि टाइमलाइनवर नियंत्रण ठेवू शकते.

शैक्षणिक उपक्रम

जेव्हा शैक्षणिक असाइनमेंटचा विचार केला जातो तेव्हा विद्यार्थी बर्‍याचदा पार्किन्सन कायद्याशी झुंजताना दिसतात.

निर्धारित मुदतीशिवाय, रिसर्च पेपर किंवा अभ्यास सत्रे पूर्ण करणे सहजपणे अनिश्चित कालमर्यादेत वाढू शकते, ज्यामुळे तणाव आणि तडजोड कामगिरी होऊ शकते.

वैयक्तिक देडलाइन ची अंमलबजावणी करणे, असाइनमेंटचे छोट्या छोट्या कामांमध्ये विभाजन करणे आणि time management तंत्रांचा वापर करून विद्यार्थ्यांना पार्किन्सन्स कायद्याने उद्भवलेल्या आव्हानांना नेव्हिगेट करण्यास सक्षम बनवू शकते.

स्पष्ट टाइम लिमिट स्थापित करून, विद्यार्थी त्यांचे लक्ष वाढवू शकतात, उत्पादकता टिकवून ठेवू शकतात आणि निर्धारित मुदतीत दर्जेदार काम देऊ शकतात.

निष्कर्ष

टाइम मॅनेजमेंट आणि productivity च्या भव्य जाळामध्ये, Parkinsons Law एक आकर्षक शक्ती म्हणून उभा आहे जो आपण कार्यांकडे जाण्याच्या आणि आपल्या संसाधनांचे वाटप करण्याच्या पद्धतीला आकार देतो.

या कायद्याची मूलभूत तत्त्वे समजून घेऊन, व्यक्ती आणि संस्था याला संभाव्य अडथळ्यापासून कार्यक्षमतेत वाढ करण्यासाठी शक्तिशाली साधनात रूपांतरित करू शकतात.

realistic Time limit सेट करणे, time management technique स्वीकारणे आणि कार्यांना प्राधान्य देणे ही कृती करण्यायोग्य धोरणे आहेत जी आम्हाला पार्किन्सन्स कायद्याचे फायदे व ते वापरण्याची परवानगी देतात.

काळाच्या वरवरच्या मायावी स्वभावामुळे भारावून जाण्याऐवजी, आपण आपल्या वैयक्तिक आणि व्यावसायिक जीवनात अधिक चाणाक्षपणे काम करण्यासाठी, समतोल साधण्यासाठी आणि उत्पादकतेच्या नवीन स्तरांना अनलॉक करण्यासाठी या कायद्याबद्दलच्या आपल्या समजाचा फायदा घेऊ शकतो.

पार्किन्सन्स कायदाआपल्याला वेळ वाटप करण्याच्या पद्धतीवर पुनर्विचार करण्यास आमंत्रित करतो, अमर्याद वेळेच्या विस्ताराच्या मर्यादांपासून मुक्त होण्यासाठी आणि आपल्या जीवनाच्या लयावर नियंत्रण मिळवण्यासाठी आपल्याला सक्षम करतो.

धन्यवाद, माय मराठी ब्लॉग

हे सुद्धा वाचा

Post Views: 726